Community Care als basis

Waar het Deltaplan zich richt op het ontwikkelen van woonzorgzones waarin wonen, welzijn en zorg structureel worden verbonden, legt PlusWIJken de nadruk op wijkgerichte samenwerking en maatschappelijke versterking. PlusWIJken is breder van opzet: het richt zich niet alleen op ouderen, maar op alle wijkbewoners, met specifieke aandacht voor kwetsbare groepen en de samenhang tussen hen. PlusWIJken richt zich echter wel minder op de wooncomponent, een belangrijk onderdeel in het Deltaplan.

Verbindende schakel

Community Care vormt de verbindende schakel tussen beide initiatieven. De aanpak bevordert zelfstandigheid, samenredzaamheid en sociale participatie, vermindert eenzaamheid, en versterkt hiermee de sociale cohesie in wijken en dorpen. Door bewoners en professionals met elkaar te verbinden, ontstaat een gemeenschap waarin mensen samen verantwoordelijkheid nemen voor hun leefomgeving en waarin iedereen - ongeacht leeftijd of achtergrond - zich gesteund en gezien voelt. Alhoewel het ooit begon met het doel rondom ouderen langer thuis te kunnen laten wonen, zien we inmiddels de betrokkenheid van de gehele wijk.

Deltaplan en de PlusWIJken

Sevagram is met haar locaties en met Community Care, zowel actief in Maastricht-Heuvelland als in de Westelijke en Oostelijke Mijnstreek. Daardoor is zij ook betrokken vanuit Community Care bij beide transformatieplannen.

Binnen het Deltaplan Maastricht-Heuvelland werken zeventien organisaties samen aan de ontwikkeling van dertig woonzorgzones. Dankzij steun van zorgverzekeraars CZ en VGZ komt er 33,4 miljoen euro beschikbaar vanuit het Integraal Zorgakkoord (IZA). Dat geld wordt de komende jaren gebruikt om wonen, welzijn en zorg beter op elkaar af te stemmen en om voorzieningen in de buurt uit te breiden. Hetzelfde geldt voor PlusWIJken dat op dezelfde wijze voor 27 miljoen euro gefinancierd wordt vanuit IZA en ook gesteund door zorgverzekeraars CZ en VGZ. Beide plannen worden gezien als noodzakelijk voor de uitdagingen in Zuid-Limburg. In deze regio groeit de zorgvraag namelijk sneller dan het zorgaanbod. Er zijn flinke gezondheidsachterstanden ten opzichte van de rest van Nederland en het zorggebruik is hoog in vergelijking met andere regio’s. Bovendien zijn er door factoren als een laag opleidingsniveau, armoede, eenzaamheid en verminderde zelfregie grote verschillen tussen wijken en tussen gemeenten.

Sevagram is zowel partner van het Deltaplan als van de PlusWIJken. Namens Sevagram maakt Nelleke Tinbergen, programmamanager Community Care, deel uit van het programmateam, de motor van het Deltaplan. Bianca Bertram, coördinator Community Care, is benoemd tot Gebiedsregisseur voor Valkenburg Centrum en Michalina Skowron, coördinator Community Care, voor de wijk Malberg in Maastricht. Zij zorgen voor de daadwerkelijke realisatie van de woonzorgzones in die gebieden, samen met vele collega’s en burgers uit de wijk. Hun ervaring als coördinator binnen Community Care, opgedaan sinds 2022, is daarbij natuurlijk van grote waarde.

Binnen de PlusWIJken neemt Nelleke Tinbergen deel aan de projectgroep die ervoor gaat zorgen dat het mogelijk wordt om in plaats van zes maar liefst twaalf PlusWIJken te realiseren voor 1 januari 2027. Thom Steinbusch, coördinator Community Care in Heerlen, is aangewezen als Projectleider Zorg voor de wijk Douvenrade in Heerlen. Ook zijn ervaring helpt om juist die burgers aan boord te krijgen in deze wijk.

Betekent dit dan dat Community Care overbodig wordt? “Helemaal niet”, zegt Nelleke Tinbergen stellig. “Community Care wordt hopelijk onderdeel van het Deltaplan en de PlusWIJken. De kennis en ervaring die wij in de afgelopen drie jaar hebben opgedaan, gaan we zoveel mogelijk delen met andere partijen, zodat niet opnieuw het wiel uitgevonden hoeft te worden. Community Care zou wat mij betreft de basis moeten zijn om de samenleving meer kleur te geven. Dat lukt als omkijken naar elkaar weer de norm wordt, en we daarmee de vele uitdagingen samen sterker aankunnen.

Voordelen voor Sevagram en de regio

De voordelen voor Sevagram zijn groot. “Door de middelen die nu vrijkomen kunnen meer voorzieningen in de wijk worden geopend, zoals ontmoetingsruimtes”, zegt Nelleke. “Ouderen en andere wijkbewoners voelen zich daardoor veiliger, meer verbonden en kunnen langer thuis blijven wonen. Activiteiten in de wijk of in onze locaties zorgen voor een groter aanbod en meer impact op het welzijn van onze bewoners en op de wijkbewoners. Zo verlicht dit de druk op de reguliere zorg. Het is zoals Bianca Bertram altijd zegt: ‘Een ons welzijn scheelt een kilo zorg’. Daarnaast geloven we vanuit Sevagram al geruime tijd echt dat we alleen sámen de uitdagingen nu en in de toekomst aan kunnen. Vandaar ook dat we in 2022 al gestart zijn met Community Care.”

Blijvende samenwerking en toekomstbestendigheid

Het kost tijd en doorzettingsvermogen om een cultuur te creëren waarin mensen vanzelfsprekend naar elkaar omzien, en samenwerking ontstaat tussen burgers én professionals. Die samenwerking gaat verder dan het Deltaplan of PlusWIJken, ze moet een blijvend karakter krijgen. “Wat we hebben geleerd, is dat het ontzettend belangrijk is dat er één aanspreekpunt is voor de burger”, vertelt Nelleke. “Wat er achter de schermen tussen instanties gebeurt, mag geen last zijn voor de burger. We moeten zorgen dat iemand met al zijn vragen bij één loket terechtkan. Dat is wat vertrouwen en overzicht creëert. De burgers moet weten waar ze terecht kunnen voor vragen maar ook om hun hulp aan te bieden, want ook daar is veel vraag naar.”

“Een bijkomend risico is dat we de burger gaan overvragen”, vervolgt Nelleke. “Steeds meer bewegingen en vanuit steeds meer invalshoeken doen we een beroep op de burger. Geloof mij, er is maar één wijk, buurt, ecosysteem of hoe we het ook noemen, en daar moeten we zuinig op zijn.”

Zoals Community Care de afgelopen jaren heeft bewezen: alleen door samen te bouwen aan hechte gemeenschappen kunnen we de juiste zorg, aandacht en ondersteuning voor iedereen waarborgen, nu en in de toekomst. Sevagram is vastberaden hiermee door te gaan samen met en voor eenieder in onze samenleving.