×

Bewoners vertellen...

Iedere bewoner heeft een verhaal. Verhalen die onze bewoners hebben gemaakt tot de mens die ze geworden zijn... Vaak prachtige, innemende of ontroerende verhalen!

Toos Opheij: na haar Indische jeugd nu geworteld in Maastricht

[artikel Sevazine juli 2022]

Toos Opheij-Chevalier (93) woont nu bijna drie jaar in Scharwyerveld. In haar comfortabele appartement gaat ze er eerst eens goed voor zitten waarom dit interview eigenlijk nodig is. Het antwoord is kennelijk bevredigend, even later loopt ze de keuken in om koffie te zetten en laat ze weten dat ze graag verder wil praten.

Toos is geboren in Djombang en op haar vierde verhuisd naar Bandung. Ze heeft Indisch bloed in de aderen, waar dat exact vandaan komt, zoeken haar kinderen nog uit. Haar vader, een werkbouwkundige, werd eigenaar van een succesvolle rubberfabriek in Bandung. Die fabriek werd na het uitbreken van de oorlog in Nederlands-Indië door de Japanners overgenomen. Ingepikt, vindt ze zelf.

Het gezin Chevalier, dat een fraai en ruim huis bewoonde, kreeg een uur de tijd om wat spullen in te pakken en werd in 1941 overgebracht naar het jappenkamp Tjihapit, eigenlijk een vrouwenkamp. Dat moest haar vader na een jaar verlaten. De moeder van Toos, haar broertjes Wim en Rob, Toos en drie zussen blijven achter.

“Maar op zeker moment moesten ook wij weg, met een boemeltrein vertrokken we naar Batavia, het huidige Jakarta”, haalt Toos herinneringen op. “In Tjideng, het kamp waar we toen belandden moesten wij, de dochters, onze doodzieke en bedlegerige moeder verzorgen. Er waren geen kranten, geen radio’s, we wisten niet dat de bevrijding aanstaande was.

Ons grootste probleem was om elke dag voldoende eten zien te krijgen, voedsel was er schaars. Een tijd nadat Soekarno de onafhankelijkheid uitriep, konden we het kamp verlaten. Mijn vader bleek te zijn overleden in het andere kamp. Ik was toen zestien.”

Getrouwd

Na een lange bootreis komen moeder Chevalier en haar zoons Rob en Wim met de dochters Mary, Toos en Marga aan in koud Nederland.

De Cannerweg in Maastricht om precies te zijn. Ze mochten verblijven bij haar broer Piet en zijn vrouw, die voor de oorlog naar Nederland waren verhuisd. Daar leert Toos haar buurjongen Harrie kennen, de man waar ze verliefd op werd en mee zou trouwen.

Ze gaat naar de Mater Amabelis, doet de HBS en bereidt zich voor op een huwelijk met de prins van haar dromen. Ze trouwt op haar eenentwintigste en wordt moeder van zes kinderen. “Ik heb dik zestig jaar ‘op Sint Pieter’ gewoond, met veel plezier. Toen de kinderen uitvlogen en Harrie in 1993 overleed ben ik gebleven, tot drie jaar geleden.

Nadat mijn lieve buurman Ralph verhuisde, kreeg ik een buurvrouw waarmee ik niet goed overweg kon. Bovendien kreeg ik lichamelijke klachten. Ik loop niet goed, mijn ogen laten me in de steek omdat ik door macula slechtziend ben, de bloeddruk is te hoog en nog zo wat zaken. Daarom ben ik blij dat ik hier terecht kon, ik heb een fijn appartement waar ik graag woon.”

Wereldreiziger

Als Toos 38 is en de zorg voor haar gezin minder tijd vraagt, gaat ze aan de slag bij de Volksuniversiteit Maastricht als administratieve rechterhand van directeur Noël de Warrimont.

Een gouden greep, ze krijgt er de kans om zich te ontwikkelen en grijpt die met beide handen aan. Ondernemend als ze is, leert ze andere mensen kennen, maakt ze nieuwe vrienden. Haar zus Nel en haar broer Wim zijn ondertussen geëmigreerd naar Amerika, ze zal ze vaak opzoeken en er tijd mee doorbrengen.

“Ik heb na de dood van Harrie voortdurend gereisd. Ik ben veel met een vriendin en met mijn zusjes Marga en Mary op pad geweest en heb zo’n beetje de hele wereld bereisd. Indonesië natuurlijk, waar ik met het hele gezin was, India, Sint Petersburg, New York, Beijing, Kreta, London, Gran Canaria, op tal van plaatsen was ik. Ook met de kleinkinderen. Met Harrie en de kinderen hebben we altijd gekampeerd. Met zijn zevenen in de auto, imperiaal er bovenop met de tent en bagage en hup naar Frankrijk of Italië. Mijn kinderen willen nu dat we naar IJsland gaan, naar Reykjavik. Ik betwijfel evenwel of dat er nog in zit.”

De Toos

Diezelfde kinderen hebben eenmalig een magazine voor haar samengesteld toen ze negentig werd, De Toos. Met bijdragen van familieleden, vrienden en vriendinnen, pastoor Frans, Noël van de (voormalige) volksuniversiteit. En met hun huis op Sint Pieter als het stamcafé Chez Harie, de tennisclub, kapper Will en haar fysio Armand Hamelers. Met tal van anekdotes, avonturen, interviews, artikelen en verhalen. Over de legendarische macaroni van Toos, een avontuur met ‘schuine’ moppen in Amsterdam, verkleedpartijtjes, de tennisclub en met groeten uit Indonesië. En foto’s. Pagina’s vol met foto’s. “Ik ben er supertrots op en ongelooflijk blij mee dat ze dit voor en over mij hebben gemaakt. Ik lees er zaken in terug die ik al lang vergeten was. Een trip down Memory Lane. Heerlijk!”  

Hechte familie

Tegenwoordig vult Toos haar dagen met de kleine dingen in het leven. Hoewel haar zicht beperkt is en haar mobiliteit afneemt, bridget ze nog elke woensdag.

Met hulp weliswaar, tot voor kort was ze zelfs nog voorzitter van de bridgeclub. Op maandag gaat ze naar de fysio en gymt ze, dinsdag staat in het teken van bloeddruk meten en de Zonnebloem, donderdag is ‘kapperdag’ bij Will en op vrijdag speelt ze rummikub. Televisie, haar computer en boeken vullen de hiaten.

Hoewel ze eens in de week poetshulp heeft, doet ze de rest zoveel mogelijk zelf. Wassen, strijken, eten koken, een beetje stof afnemen, het moet allemaal gebeuren. Dochter en mantelzorger Miriam is daarbij haar steun en toeverlaat, terwijl de andere kinderen eveneens hun steentje bijdragen.

Het weekend staat meestal in het teken van familiebezoek. “We zijn een hecht gezin, dat ondertussen bestaat uit zes kinderen, negen kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen. Die komen stuk voor stuk geregeld op bezoek, soms is het hier echt de zoete inval. Of ze nemen me mee voor een uitje. Laatst waren enkele achterkleinkinderen hier en hebben we samen kip gegeten van Kentucky Fried Chicken. Dat was niet alleen lekker, ook geweldig gezellig zo saampjes.”

0900 777 4 777

+